Geskiedenis van Hellemond

De naam Helmond wordt voor het eerst aangetroffen op een bulle van paus Alexander uit 1179. Bekend is dat er al eerder bewoning was in het gebied.

Tussen 950 – 1000 waren er twee nederzettingen langs beide zijden van de rivier de Aa

Rond 1220 wilde de hertog van Brabant een sterkte burcht, strategisch gelegen, vlak bij de Peel.

Helmond kreeg rond 1232 stadsrechten. Er was sprake van economische bloei, handel en nijverheid ( textiel, wol en linnen). In 1376 kreeg helmond marktrecht. In 1389 kende de stad 7 gilden.

Rond 1400 werd gestart met de bouw van een nieuwe burcht: het huidige kasteel

Rond 1500- 1600 was helmond direct betrokken bij de diverse oorlogen o.a. vanuit Geldre en later in verband met de opstand tegen Philips de tweede.

Bij de vrede van Munster in 1648 kwam Helmond in de Republiek der Verenigde Nederlanden. Dat had zijn invloed op de ingestorte nijverheid. Met name vanuit Haarlem kwamen nieuwe opdrachten voor de textielindustrie

Toen Helmond in 1795 onder de invloed van de Franse Revolutie een nieuw stadsbestuur kreeg, trokken de noordelijk ondernemers zich terug en de Helmonders moesten zelf omzien naar werk. Nieuwe ondernemers ( Raymakers, Diddens, Ramaer, Prinsen en Fentener van Vlissingen) legde de basis voor een zelfstandige Helmondse textielindustrie.

Na de Napoleontische tijd werd door Koning Willen I de handel en nijverheid sterk bevorderd a.o. door de aanleg van de Zuid-Willemsvaart in 1826.

Na de aanleg van de spoorlijn Eindhoven – Helmond – Venlo in 1866 en de intrede van de stoommachine in 1870 werd de huishoudnijverheid verruild voor moderne bedrijven. Naast textiel was er ook de metaalindustrie (Begeman, van Thiel) en kwamen er een cacaofabriek en et levensmiddelenbedrijf Edah.

De industrie was concurrentie en conjunctuur gevoelig hetgeen de lonen laag hield (lager dan het landelijk gemiddelde). In de stad was sprake van een grote tegenstelling rijk – arm

In 1930 was de crisis in Helmond duidelijk merkbaar

van 11-5-1940 – 22 –9-1945 viel Helmond onder de Duitse bezetting in de tweede wereld oorlog.

Helmond moest daarna gaan groeien maar had beperkte ruimte. Op 1-1-68 werden Brouwhuis, Mierlo-Hout en Stiphout geannexeerd

Na een financieel slechter periode kreeg Helmond in 1976 de status van Groeistad

Dit gaf de mogelijkheid tot stadsvernieuwing, kanaalomlegging en de ontwikkeling va nieuwe stadsdelen Rijpelberg, Brouwhuis en ’t Hout.
Er kwam ruimte voor bedrijfshuisvesting, op het grote industrie terrein ZO Brabant, maar ook voor gespecialiseerde bedrijven op andere locaties.

Daarna ontstond Dierdonk als vinexlocatie.

Helmond kreeg steeds meer aantrekkingskracht voor de omringende plaatsen en er was/is vanuit het hele land volop belangstelling voor de nieuwe woningen, waardoor de bevolkingssamenstelling wijzigt.

Op de plek waar, centraal in de stad een grote fabriek van Begeman stond is een nieuw bestuurs- en cultureelcentrum ontwikkeld, Boscotondo.

Vanaf 2000 wordt er hard gewerkt aan de ontwikkeling van Brandevoort, een nieuw wijk met een authentiek karakter.

Er zijn volop plannen om de stad verder te ontwikkelen. Zo is gestart met de Suytkade, de herstructurering van de binnenstad en ligt er een ambitieus centrumplan.

De naam Helmond

Hoewel de naam Helmond voor het eerst voorkomt in de bulle van paus Alexander III, is het toch wel duidelijk dat Helmond reeds voor die tijd bestaan heeft en dat de naam Helmond al lang ingeburgerd was.

Hoe is nu de naam Helmond te verklaren?

De naam kan gesplitst worden in "Hel" en "Mond". "Mond" kan worden uitgelegd als: een sterke, of veilige of beveiligde plaats.
"Hel" staat in verband met het werkwoord: "helen", dat verbergen of beschutten betekent.
Nu zijn er verschillende betekenissen van "Hel".

De eerste drie betekenissen hangen nauw met elkaar samen. helmond zou dan betekenen: een versterkte, veilige plaats, gewijd aan de Germaanse godin Hel en haar rijk.
Deze betekenis zou dan tevens kunnen wijzen op een heidense begraafplaats (urnenveld). In verband met de verering van Hel zij ook herinnerd aan de heidense kattenverering.Zo zou dan te verklaren zijn: Hellemonder, kattendonder en ook het Helmondse gezegde: "Kie, kie, de kat zit op de tôrre en kiekt heel Helmond deur".

De laatste betekenis zou er op wijzen dat helmond is afgeleid van een versterking (dat zou kunnen zijn een versterkte hoeve) gelegen op een veilige, beschutte plaats. deze naam zou dan later zijn overgegaan op de gehele nederzetting.

In deze streek komt "Hel" in verschillende namen voor zoals o.a. de Hilbeemden in Helmond, de Hilakker in Bakel, de Hellenaar in Mierlo, de Hel in Aarle, de Hilleneek in Lierop.

• Hel is de naam van een Germaanse godin, soms ook wel Holda of Hola geheten, wat betekent "de verbergende". De godin Hel was ook de godin van de zielen der afgestorvenen, bovendien wolkengodin. uit de bron van Hel ontstond nieuw leven. vergelijk het sprookje van vrouw Holle. Het feest van Hel werd gevierd op 2 februari, later het feest van Maria Lichtmis, vlak voor het begin van de lente.

• Hel: benaming van het Germaanse dodenrijk waar de zielen van de afgestorvenen verbleven die geen heldendood, maar door ziekte of ouderdom waren gestorven.

• Hel: noordelijk gelegen. het Germaanse dodenrijk werd ook in het noorden gesitueerd.

Hel: beschutte plaats, die zowel hoog, als laag, als op een helling kan liggen. Iedereen kent het woord "helm" als hoofdbeschutting.

wapen van Helmond

Het wapen van Helmond geeft zowel de rechten als de Vrijheid, als de rechten als stad weer.
Op de middeleeuwse zegels prijkt aan de voorzijde de helm met daarboven drie eikentakjes.
Oorspronkelijk was die helm de middeleeuwse pothelm. Later is de helm aangepast aan de mode en is het de tournooihelm geworden. Deze laatste siert thans nog het gemeentewapen.

De helm stelt de stad Helmond voor, de eikentakjes symboliseren de Vrijheid. Het vogeltje in de takjes is een middeleeuwse versiering, zonder bijzondere betekenis.
Op de achterzijde van de middeleeuwse zegels staat de boom. In een van de takken hangt een schild met daarop de helm.

Het huidige gemeentewapen van Helmond, vastgesteld in 1924, wordt gevormd door de tournooihelm,3 eikentakjes en het vogeltje. Alles op zilver, op een rood veld.

In 2005 gingen er stemmen op dat de gemeente het gemeentewapen wilde wijzigingen. De Helmonders waren het er duidelijk niet mee eens. Een hele reeks van protesten zorgde ervoor dat het wapen van Helmond niet werd aangetast. Klik hier voor de aktiebrief.